Biện pháp phòng bệnh cho gia súc, gia cầm trong mùa mưa bão
Mưa bão là yếu tố ảnh hưởng xấu đến sức khỏe gia súc, gia cầm; mặt khác khi mưa to có thể gây ngập úng cục bộ hoặc lụt trên diện rộng, tạo cơ hội phát tán mầm bệnh, là điều kiện thuận lợi để phát sinh dịch bệnh trên đàn gia súc, gia cầm. Vì vậy, chăm sóc gia súc, gia cầm trong mùa mưa bão để tăng khả năng chống chịu các tác động bất lợi của thời tiết và sự đe dọa của dịch bệnh là rất cần thiết. Do vậy, bà con trong các nông hộ chăn nuôi cần cần thục hiện một số biện pháp sau:
1. Chuồng trại:
– Vị trí xây dựng chuồng nuôi nên chọn nơi cao ráo, thoáng mát; chuồng trại phải chắc chắn, chống dột, ngập lụt, có tấm che chắn mưa gió để bảo vệ gia súc, gia cầm khi mưa to, gió lớn; phù hợp với số lượng, đặc tính, lứa tuổi gia súc, gia cầm.
– Kiểm tra hệ thống thoát nước chung của cả khu vực, đặc biệt phải củng cố hệ thống thoát nước thải, nơi chứa chất thải để hạn chế ô nhiễm khi mưa to hoặc ngập lụt. Khu chứa chất thải (phân, rác và nước thải) phải xa chuồng nuôi, cuối hướng gió, vị trí thấp và xa nguồn nước ngầm, trường học, bệnh viện…
– Nên có hố sát trùng trước cửa chuồng nuôi hoặc định kỳ rắc vôi bột phun sát trùng xung quanh chuồng nuôi gia súc, gia cầm.
– Ở những vùng đất trũng, nền chuồng phải tôn cao để tránh ngập úng. Trường hợp mưa to, có thể gây ngập úng chuồng trại chăn nuôi gia súc, gia cầm; hộ chăn nuôi phải có phương án di dời đàn vật nuôi lên nơi cao để tránh ngập, úng. Khi nước rút tổ chức cọ rửa, quét dọn vệ sinh chuồng trại, môi trường chăn nuôi, thu gom chất thải…sau đó tiến hành phun khử trùng tiêu độc bằng các chất sát trùng để tiêu diệt mầm bệnh ngoài môi trường.
2. Chăm sóc, nuôi dưỡng gia súc, gia cầm:
– Tăng cường công tác chăm sóc, nuôi dưỡng cho đàn gia súc, gia cầm nhằm nâng cao sức đề kháng phòng, chống lại các tác động bất lợi của thời tiết hạn chế phát sinh dịch bệnh. Thực hiện tốt kỹ thuật chăm sóc nuôi dưỡng, phù hợp với giống, lứa tuổi, tính biệt và mục đích sản xuất của từng loại gia súc, gia cầm.
– Dự trữ nguồn thức ăn cho gia súc, gia cầm đảm bảo đầy đủ trong mùa mưa bão, cụ thể.
+ Đối với trâu, bò: Cần dự trữ thức ăn xanh, có thể phơi khô, ủ chua rơm rạ, cỏ khô, thân cây bắp.
+ Đối với lợn, gia cầm: Dự trữ thức ăn tinh và trong thức ăn thành phần phải đầy đủ các chất dinh dưỡng phù hợp với từng giai đoạn phát triển của gia súc, gia cầm. Thức ăn dự trữ cần bảo quản ở những nơi khô ráo để tránh ẩm mốc.
– Bổ sung các loại vitamin, khoáng chất, men tiêu hóa vào thức ăn khi thời tiết bất lợi, để tăng cường sức đề kháng và phòng, chống dịch bệnh cho vật nuôi.
– Đảm bảo vệ sinh thức ăn, nước uống, có thể sử dụng Chloramin-B, T để khử trùng nước đối với những nơi nguồn nước bị ô nhiễm, đảm bảo cung cấp đủ nước cho vật nuôi.
3. Phòng bệnh cho gia súc, gia cầm:
– Gia súc, gia cầm để lạnh chân, nuôi trong môi trường ẩm ướt sẽ rất dễ mắc bệnh. Vì vậy, phải luôn để gia súc, gia cầm nơi khô ráo, sạch sẽ bằng mọi biện pháp.
– Tăng cường vệ sinh phòng bệnh cho gia súc, gia cầm: Thường xuyên quét dọn, vệ sinh sạch sẽ trong và ngoài chuồng nuôi; vệ sinh máng ăn, máng uống, các dụng cụ chăn nuôi; Định kỳ, tuần 1 – 2 lần phun thuốc sát trùng tẩy uế chuồng trại và khu vực xung quanh chuồng nuôi để tiêu diệt mầm bệnh bằng vôi bột hoặc các loại thuốc sát trùng như Benkocid, HanIodine… khi sử dụng, người chăn nuôi cần phải xem kỹ nhãn mác trên chai thuốc để biết nồng độ thuốc để pha, phương pháp sử dụng… Nên chọn những loại thuốc sát trùng có hoạt phổ rộng để tiêu diệt được nhiều loại vi khuẩn, vi rút, nấm… thời gian diệt trùng nhanh, hoạt lực kéo dài, ổn định và chi phí thấp, ít ảnh hưởng đến gia súc, gia cầm.
– Chủ động phòng bệnh bằng vắc xin: Tổ chức tiêm phòng đầy đủ và đúng lịch các vắc xin phòng chống bệnh cho đàn vật nuôi, cụ thể:
+ Đối với trâu, bò: Tiêm phòng bệnh Tụ huyết trùng, Lở mồm long móng.
+ Đối với lợn: Tiêm phòng Dịch tả lợn, Tụ huyết trùng, Phó thương hàn, Lở mồm long móng, Tai xanh…
+ Đối với gia cầm: Vịt, ngan cần tiêm phòng Dịch tả vịt, Viêm gan do vi rút, Cúm gia cầm, Tụ huyết trùng…; Gà cần tiêm phòng vắc xin Niu cát xơn, Gumboro, Cúm gia cầm, Tụ huyết trùng…
– Thường xuyên kiểm tra đàn gia súc, gia cầm, đặc biệt phát hiện sớm những bất thường trên đàn gia súc, gia cầm như uể oải, ủ rũ, kém ăn; kiểm tra lượng thức ăn, nước uống tiêu thụ hàng ngày của gia súc, gia cầm để biết được tình trạng sức khoẻ đàn gia súc, gia cầm. Cách ly kịp thời những vật nuôi có biểu hiện khác thường, chẩn đoán và điều trị nếu cần thiết, không được bán hoặc phát tán gia súc, gia cầm ốm, chết và chất thải của chúng ra môi trường xung quanh. Khai báo ngay với nhân viên thú y xã, trưởng thôn và chính quyền địa phương hoặc Trạm Thú y cấp huyện khi nghi ngờ gia súc, gia cầm mắc các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như Cúm gia cầm, Lở mồm long móng gia súc, Tai xanh ở lợn…để được hướng dẫn phòng, chống.
– Chấp hành các quy định về phòng, chống dịch bệnh của chính quyền địa phương và quy định của pháp luật về thú y. Hộ chăn nuôi gia súc, gia cầm phải thực hiện tốt: Không giấu dịch; Không bán chạy gia súc, gia cầm bị bệnh; Không vận chuyển gia súc, gia cầm và sản phẩm gia súc, gia cầm bị bệnh; Không ăn thịt gia súc, gia cầm ốm, chết hoặc không rõ nguồn gốc; Không vứt xác gia súc, gia cầm ốm, chết ra ngoài môi trường xung quanh.
Phòng, chống dịch bệnh cho gia súc, gia cầm nhất là trong mùa mưa bão cần được các hộ chăn nuôi tổ chức thực hiện thường xuyên, liên tục và cần được sự quan tâm từ các cấp quản lý để đảm bảo an toàn dịch bện gia súc, gia cầm và giảm bớt thiệt hại cho người chăn nuôi.